سخنان كوتاهى از امام حسن عليه السّلام  

1- هيچ مردمى با هم به مشورت نپردازند مگر آن كه به راه درست رهنمون شوند.

2- فرومايگى اين است كه شكر نعمت به جاى نياورى.

3- امام حسن عليه السّلام به يكى از فرزندان خود فرمود: اى پسر جانم! با هيچ كس برادرى مكن مگر آن كه بدانى كجاها رفت و آمد دارد و چون خوب به اين مسأله پى بردى و معاشرت او را پسنديدى به اين شرط با او صميمانه دوستى كن كه در لغزش، گذشت داشته باشيد و در سختى، يارى كردن با مال و جان.

4- در طلب روزى مانند كسى كه براى پيروزى پيكار مى‏ كند، مكوش و به تقدير نيز چندان تكيه مكن كه مانند شخص تسليم شده هيچ تلاشى نكنى؛ در جستجوى فضل و روزى خدا برآمدن از سنّت است و انتخاب راه اعتدال در طلب روزى از عفّت است. نه عفت مانع روزى است و نه حرص سبب افزايش روزى است؛ چرا كه روزى قسمت شده است و حرص‏ ورزى موجب افتادن در ورطه گناه است.

5- خويشاوند كسى است كه محبّت او را نزديك كرده گرچه نسب او دور باشد و بيگانه كسى است كه از دوستى به دور است گرچه نسبش نزديك باشد؛ چيزى از دست به تن نزديكتر نيست در حالى كه همين دست اگر بشكند و فاسد گردد آن را مى ‏برند و داغ مى ‏كنند.

6- هر كه به حسن انتخاب خداوند اعتماد نمايد، آرزو نمى ‏كند در غير حال و وضعى قرار گيرد كه خدا برايش انتخاب كرده است.

7- شرمسارى [در دنيا] آسانتر از دوزخ رفتن است.

ادامه »

صفحات: 1· 2

حضرت صادق- عليه السّلام- مي فرمود: خداوند روزه ماه رمضان را بر هيچيك

از امّتهاى پيش از ما واجب نكرده است،

پس به آن حضرت گفتم: معنى قول خداى تعالى : يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ

عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ «اى اهل ايمان روزه بر شما

واجب شد چنانكه بر آنانكه پيش از شما بودند واجب گرديد» چيست؟

فرمود: خداوند روزه ماه رمضان را بر پيغمبران واجب گردانيد نه بر امّتها،

پس اين امّت را به ماه رمضان «بر امّتهاى گذشته» برترى داد، و وجوب

روزه آن را بر رسول خدا و بر امّت آن حضرت قرار داد.

الصحيفة السجادية ، ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 284

قال الصادق (ع) قال النبى (ص) الصوم جنة (اى ستر) من آفات الدنيا و حجاب من عذاب الآخرة. فاذا صمت فانو بصومك كف النفس عن الشهوات، و قطع الهمة عن خطوات الشياطين، و انزل نفسك منزلة المرضى لا تشتهى طعاما و لا شرابا و توقع (متوقعا) في كل لحظة شفاك من مرض الذنوب، و طهر باطنك من كل كذب (كدر) و غفلة و ظلمة يقطعك عن معنى الاخلاص لوجه اللَّه. قيل- لبعضهم انك ضعيف و ان الصيام يضعفك! قال انى اعده بشر يوم طويل، و الصبر على طاعة اللَّه أهون من الصبر على عذابه.

حضرت صادق (ع) از حضرت رسول اكرم (ص) نقل مى ‏كند كه فرمود:

روزه گرفتن سپرى است از آفات و گرفتاريهاى دنيا و حجاب و مانعى است از عذاب آخرت.

و چون روزه مى ‏گيرى، پس نيت و مقصد تو از روزه. نگهدارى نفس خود باشد از شهوات نفسانى، و قطع كردن و بريدن قدمهاى شيطانى. و خود را مانند افرادى كه مريض بوده و اشتهاء به آب و غذا ندارند، فرض كرده، و از شهوات امساك كامل داشته باش تا بهبودى پيدا كنى. و در هر لحظه و در هر ساعت منتظر و متوقع شفا يافتن از بيماريهاى معاصى باش. و قلب خود را تطهير كن از هر گونه كدورت و غفلت و ظلمتى كه از حقيقت اخلاص و قصد قرب به خدا مانع مى‏ شود.

به يكى از اهل تقوى گفتند كه: تو ضعيف هستى و روزه گرفتن تو را ضعيف‏تر و لاغرتر مى‏ كند! جواب داد كه من آن را براى گرفتارى و شدت روزى كه بسيار طولانى است ذخيره مى ‏كنم، و صبر و تحمل كردن من به طاعت پروردگار متعال آسانتر است از صبر و تحمل عذاب و شدت روز آخرت.

شرح‏
روزه به طور مستقيم قواى حيوانى و طبيعى را كه سركش شده‏ اند؛ در اثر فشار و محدود كردن معتدل كرده، و توجه انسان را از مشتهيات نفسانى (أكل، شرب، شهوات نفسانى، آزادى زبان) به سير حقيقى و روحانى انسان سوق داده، و جاذبه روحانيت را در وجود آدمى زنده كرده، و دستور سلوك به سوى جهان نور و سعادت انسانى را عملا تعليم مى ‏دهد. آرى روزه يك ماه تمرينى است براى افراد متنبه و خدا پرست كه: از آلودگى‏ هاى تاريك دنيوى و از گرفتارى‏هاى نفسانى فراغت پيدا كرده، و به مراحل حقيقت و نور و ايمان توجه نموده، و به نقاط ضعف و أمراض روحى و ابتلائات و محدوديت خود رسيدگى كرده، و توفيق بهبودى و نگهدارى و تقوى نفس پيدا كنند.

هر كه كاه و جو خورد قربان شود* هر كه نور حق خورد پران شود

ليك از علت در اين افتاده دل* كه خورد او روز و شب زين آب و گل

قوت جبريل از مطبخ نبود* بود از ديدار خلاق وجود

مصباح الشريعة،منسوب به جعفر بن محمد( امام ششم علیه السلام ) ، ترجمه مصطفوى،  ص: 83

امام علی علیه السلام :

فرض الله …َ الصِّيَامُ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْق‏

خداوند روزه را واجب كرد تا به وسيله آن اخلاص خلق را بيازمايد.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 512 ، ح 252 - تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 176 ، ح 3376