قال الصادق (ع) قال النبى (ص) الصوم جنة (اى ستر) من آفات الدنيا و حجاب من عذاب الآخرة. فاذا صمت فانو بصومك كف النفس عن الشهوات، و قطع الهمة عن خطوات الشياطين، و انزل نفسك منزلة المرضى لا تشتهى طعاما و لا شرابا و توقع (متوقعا) في كل لحظة شفاك من مرض الذنوب، و طهر باطنك من كل كذب (كدر) و غفلة و ظلمة يقطعك عن معنى الاخلاص لوجه اللَّه. قيل- لبعضهم انك ضعيف و ان الصيام يضعفك! قال انى اعده بشر يوم طويل، و الصبر على طاعة اللَّه أهون من الصبر على عذابه.

حضرت صادق (ع) از حضرت رسول اكرم (ص) نقل مى ‏كند كه فرمود:

روزه گرفتن سپرى است از آفات و گرفتاريهاى دنيا و حجاب و مانعى است از عذاب آخرت.

و چون روزه مى ‏گيرى، پس نيت و مقصد تو از روزه. نگهدارى نفس خود باشد از شهوات نفسانى، و قطع كردن و بريدن قدمهاى شيطانى. و خود را مانند افرادى كه مريض بوده و اشتهاء به آب و غذا ندارند، فرض كرده، و از شهوات امساك كامل داشته باش تا بهبودى پيدا كنى. و در هر لحظه و در هر ساعت منتظر و متوقع شفا يافتن از بيماريهاى معاصى باش. و قلب خود را تطهير كن از هر گونه كدورت و غفلت و ظلمتى كه از حقيقت اخلاص و قصد قرب به خدا مانع مى‏ شود.

به يكى از اهل تقوى گفتند كه: تو ضعيف هستى و روزه گرفتن تو را ضعيف‏تر و لاغرتر مى‏ كند! جواب داد كه من آن را براى گرفتارى و شدت روزى كه بسيار طولانى است ذخيره مى ‏كنم، و صبر و تحمل كردن من به طاعت پروردگار متعال آسانتر است از صبر و تحمل عذاب و شدت روز آخرت.

شرح‏
روزه به طور مستقيم قواى حيوانى و طبيعى را كه سركش شده‏ اند؛ در اثر فشار و محدود كردن معتدل كرده، و توجه انسان را از مشتهيات نفسانى (أكل، شرب، شهوات نفسانى، آزادى زبان) به سير حقيقى و روحانى انسان سوق داده، و جاذبه روحانيت را در وجود آدمى زنده كرده، و دستور سلوك به سوى جهان نور و سعادت انسانى را عملا تعليم مى ‏دهد. آرى روزه يك ماه تمرينى است براى افراد متنبه و خدا پرست كه: از آلودگى‏ هاى تاريك دنيوى و از گرفتارى‏هاى نفسانى فراغت پيدا كرده، و به مراحل حقيقت و نور و ايمان توجه نموده، و به نقاط ضعف و أمراض روحى و ابتلائات و محدوديت خود رسيدگى كرده، و توفيق بهبودى و نگهدارى و تقوى نفس پيدا كنند.

هر كه كاه و جو خورد قربان شود* هر كه نور حق خورد پران شود

ليك از علت در اين افتاده دل* كه خورد او روز و شب زين آب و گل

قوت جبريل از مطبخ نبود* بود از ديدار خلاق وجود

مصباح الشريعة،منسوب به جعفر بن محمد( امام ششم علیه السلام ) ، ترجمه مصطفوى،  ص: 83