خانواده هسته نخستین جامعه و از عوامل اصلی در انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق، آداب و رسوم و… از نسلی به نسل دیگر است.

در اسلام دختران به عنوان یکی از اعضای خانواده جایگاه ویژه ای دارند و دلیل آن ظرافت و لطافتی است که خداوند در وجود دختران قرار داده است و دختران خانواده همان مادران و همسران آینده هستند و باید در آینده نقش بسیار مهم تری به نام مادر را ایفا کنند. بنابر نگرش اسلامی بارزترین و والاترین نقشی که در کلام وحیانی قرآن برای زنان ترسیم و مورد ستایش قرار گرفته شده نقش مادری و عهده داری تربیت فرزندان از سوی آنان است.

نقش های طبیعی سه گانه زنان:

زنان به حکم طبیعت و دستگاه آفرینش در سه نقش طبیعی ابراز وجود می کنند نقش دختری، نقش همسری و نقش مادری. از میان هر سه نقش آن چه شخصیت همسر و مادر آینده را ساخته و برای او سرنوشت ساز است نقش دختری است. بر همین اساس است که اسلام سفارش فراوانی بر ابراز محبت نسبت به دختران در خانواده دارد.

سخن قرآن از زن در نقش دختر خانواده به سه ساحت بر می گردد.

1-دفاع از منزلت انسانی دختران و زنان

قران کریم نسبت به جایگاه دختران و زنان توجه داشته و همواره رفتار ظالمانه و تحقیرآمیز علیه آنان را که در بسیاری از فرهنگ ها از جمله عرب جاهلی رایج بوده است، مورد نکوهش قرار داده است.

2- تأیید رهیافت های شخصیت شناسی و روان شناختی دختران:

قرآن کریم در یک مورد از شعور بالا، دقیق، دریافت واقع نگر و شخصیت شناسی درست دختران سخن گفته است و آن قضاوت و شناختی است که دختران شعیب(ع) پس از دیدار کوتاه با موسی(ع) به هنگام آب دادن گوسفندان بدان رسیدند و هنگامی که به خانه برگشتند آن دریافت را به پدر ابراز داشتند.« قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِين[1]؛يكى از آن دو گفت: اى پدر، اجيرش كن، كه اگر چنين كنى بهترين مرد نيرومند امينى است كه اجير كرده‏اى».

یادآوری این فراز از داستان موسی(ع) و دختران شعیب(ع) از سوی قرآن نوعی تأیید ذکاوت، تیزهوشی و روانشناسی قوی برای دختران به ویژه در امر همسریابی به شمار می رود.

3- توانمندی دختران در عرصه ی کار اطلاعاتی:

شایستگی دختران در عرصه های خبری و اطلاعاتی-که از عرصه های دشوار و پیچیده ی حیات اجتماعی انسان ها به ویژه در جوامع بسته و ستیز به شمار می رود- در داستان حضرت موسی(ع) سراغ می رود. چه در آن داستان خواهر موسی به عنوان گماشته مادر در تعقیب و ردیابی برادرش موسی توانست وظیفه و مسئولیت محول شده به خود را به شایستگی انجام دهد و ضمن ورود به کاخ فرعون زمینه بازگشت موسی به آغوش مادر را سامان دهد و به فرجام دلخواه برساند.

………………

 [1] .قصص آیه26

منبع: فصلنامه پژوهش های قرآن ویژه قرآن و خانواده (2) ، مقاله قرآن و نقش تربیتی مادر در خانواده ،نویسنده سیدحسین  هاشمی ، شماره 13 ،ص 56 ، بهار و تابستان 86

گردآورندگان : طاهره جعفری - آرزو شریعتی